Nội Dung Chính:

NGỮ PHÁP HSK1 – PHẦN 3

I.PHÓ TỪ TRONG HSK1

Phó từ là những từ bổ trợ cho động từ hoặc tính từ, không mang chức năng chỉ người/vật hay hành động chính, nhưng giúp nhấn mạnh, phủ định hoặc giới hạn ý nghĩa. Trong HSK1, có 3 nhóm phó từ cơ bản sau:

1.Phó từ phủ định: Dùng để phủ định một hành động hoặc trạng thái

STT

PHÓ TỪ

PINYIN

NGHĨA

GIẢI THÍCH

VÍ DỤ

不

bù

không

Dùng để phủ định hiện tại hoặc tương lai, đứng trước động/tính từ

我不去学校。

wǒ bù qù xuéxiào.

Tôi không đi học.

没

méi

không

Dùng để phủ định hành động đã xảy ra, đi với có (有) hoặc động từ quá khứ

我没吃饭。

wǒ méi chī fàn.

Tôi chưa ăn cơm.

– Phân biệt:

TIÊU CHÍ	不 (BÙ)	没 / 没有 (MÉI / MÉIYǑU)
NGHĨA	không	không / chưa
THỜI GIAN	Dùng cho hiện tại và tương lai	Dùng cho quá khứ hoặc khi chưa xảy ra
PHỦ ĐỊNH	Phủ định hành động/thói quen/sự việc sẽ xảy ra	Phủ định hành động đã xảy ra, hoặc phủ định “có”
DÙNG VỚI	Động từ, tính từ	Thường dùng với có (有), hoặc động từ thể hiện hành động đã xảy ra
CẤU TRÚC	S + 不 + V / Adj Lưu ý: Không dùng 不有	S + 没 + V / 有
VÍ DỤ	我不去学校。 wǒ bù qù xuéxiào. Tôi không đi học.-> (bây giờ hoặc ngày mai – phủ định hiện tại/tương lai)	我没去学校。 wǒ méi qù xuéxiào. Tôi đã không đi học.-> (trong quá khứ – phủ định hành động đã xảy ra)
	他不吃饭。 tā bù chī fàn. Anh ấy không ăn cơm. (thói quen hoặc bây giờ không muốn ăn)	他没吃饭。 tā méi chī fàn. Anh ấy chưa ăn cơm.(việc ăn chưa xảy ra trong quá khứ)
	他不高兴。 tā bù gāoxìng. Anh ấy không vui.	❌ Không nói: 他没高兴。
	❌ Không nói: 我不有钱。 wǒ bù yǒu qián.	我没有钱。 wǒ méiyǒu qián. Tôi không có tiền.

2.Phó từ chỉ mức độ – Dùng để nhấn mạnh mức độ của tính từ (rất, quá…)

STT

PHÓ TỪ

PINYIN

NGHĨA

GIẢI THÍCH

VÍ DỤ

很

hěn

rất

Thường dùng trước tính từ, giúp câu tự nhiên hơn dù mức độ không mạnh

他很高兴。

tā hěn gāoxìng.

Anh ấy rất vui.

太…了

tài…le

quá… rồi

Nhấn mạnh mức độ rất cao, mang cảm xúc

天气太热了！

tiānqì tài rè le!

Trời nóng quá rồi!

– CẤU TRÚC:

PHÓ TỪ	CẤU TRÚC	VÍ DỤ	LƯU Ý
很	S + 很 + Tính từ	他很高兴。 tā hěn gāoxìng. Anh ấy rất vui.	Khi miêu tả tính từ trong tiếng Trung, bắt buộc thêm 很 (hoặc phó từ khác) để tránh hiểu lầm thành câu so sánh.
		我妈妈很漂亮。 wǒ māma hěn piàoliang. Mẹ tôi rất xinh đẹp.
		今天很热。 jīntiān hěn rè. Hôm nay rất nóng.
太	S + 太 + Tính từ + 了	天气太热了！ tiānqì tài rè le! Trời nóng quá rồi!	Thường dùng trong câu cảm thán, có thể thêm từ 感叹 như “啊” ở cuối: 太贵了啊！ Không dùng 太 mà không có 了 đi kèm (trừ khi là so sánh hoặc phủ định: 不太…)
		你太好了！ nǐ tài hǎo le! Bạn tốt quá!
		这本书太难了。 zhè běn shū tài nán le. Cuốn sách này khó quá!

3.Phó từ chỉ phạm vi – Dùng để chỉ phạm vi bao trùm: đều, cũng…

STT	CẤU TRÚC	PINYIN	NGHĨA	GIẢI THÍCH	VÍ DỤ
5	都	dōu	đều	Dùng khi nhiều chủ ngữ có cùng hành động	他们都是学生。 tāmen dōu shì xuésheng. Họ đều là học sinh.
6	都不 + V	dōu bù + V	đều không	Nhiều người đều không làm gì (phủ định toàn bộ).	我们都不去。 wǒmen dōu bù qù. Chúng tôi đều không đi.
7	也	yě	cũng	Dùng để nói thêm người/vật khác cũng như vậy	我也喜欢他。 wǒ yě xǐhuan tā. Tôi cũng thích anh ấy.
8	也都 + V	yě dōu + V	cũng đều…	Nhấn mạnh rằng nhiều người/vật cũng đều như vậy	他们也都来了。 tāmen yě dōu lái le. Họ cũng đều đã đến.

II.LIÊN TỪ TRONG HSK1

Trong HSK1, có một số liên từ cơ bản dùng để nối các vế câu, từ hoặc cụm từ, giúp câu nói trôi chảy và có logic hơn.

STT

PHÓ TỪ

PINYIN

NGHĨA

GIẢI THÍCH

Ví dụ

和

hé

Và, với

Dùng để kết nối hai từ loại cùng chức năng như:
→ Danh từ + danh từ,
→ Đại từ + danh từ,
→ Chủ ngữ + chủ ngữ.

我和你是学生。

wǒ hé nǐ shì xuéshēng.

Tôi và bạn là học sinh.

– CẤU TRÚC:

LIÊN TỪ

CẤU TRÚC

GIẢI THÍCH

VÍ DỤ

LƯU Ý

和

A + 和 + B

A và B (nối hai người, vật, danh từ…)

我和你是学生。

wǒ hé nǐ shì xuéshēng.

Tôi và bạn là học sinh.

 和 chỉ dùng nối các thành phần trong một vế câu, không nối hai câu.

 Không dùng 和 để nối động từ:

❌ 我吃饭和喝水。

✅ 我吃饭，也喝水。 hoặc：我吃饭，喝水。

S1 + 和 + S2 + V

S1 và S2 cùng làm một hành động

爸爸和妈妈在家。

bàba hé māma zài jiā.

Bố và mẹ ở nhà.

III. GIỚI TỪ TRONG HSK1

在 là một giới từ (介词) khi nó đứng trước danh từ chỉ địa điểm để bổ nghĩa cho động từ trong câu.

STT

PHÓ TỪ

PINYIN

NGHĨA

GIẢI THÍCH

VÍ DỤ

在

zài

ở, tại

Dùng để chỉ vị trí hoặc nơi chốn xảy ra hành động / tình trạng.

我和你是学生。wǒ hé nǐ shì xuéshēng.

Tôi và bạn là học sinh.

– CẤU TRÚC

GIỚI TỪ

CẤU TRÚC

VÍ DỤ

在

S + 在 + địa điểm + Động từ

我在家吃饭。

wǒ zài jiā chī fàn.

Tôi ăn cơm ở nhà.

他在学校学习。

tā zài xuéxiào xuéxí.

Anh ấy học ở trường.

妈妈在公司工作。

māma zài gōngsī gōngzuò.

Mẹ làm việc ở công ty.

S + 在 + địa điểm (Câu trạng thái)

他在家。

tā zài jiā.

Anh ấy ở nhà.

老师在教室。

lǎoshī zài jiàoshì.

Giáo viên ở trong lớp học.

– GIẢI THÍCH

GIỚI TỪ	CẤU TRÚC	VÍ DỤ
在	Dùng “在” để trả lời câu hỏi “Ở đâu?”	你在哪儿？ nǐ zài nǎr? → Bạn đang ở đâu?	我在医院。 wǒ zài yīyuàn. → Tôi ở bệnh viện.
		她在哪儿学习？ tā zài nǎr xuéxí?	他在学校学习。 tā zài xuéxiào xuéxí. Anh ấy học ở trường.
	S + 在 + địa điểm + Động từ	Chủ ngữ (S)	Người/vật thực hiện hành động	我 / 她 / 老师
		Địa điểm	Nơi xảy ra hành động/trạng thái	家 / 学校 / 医院
		Động từ	Hành động chính của câu	吃饭 / 学习 / 工作

IV.TRỢ TỪ TRONG HSK1

Trợ từ ngữ khí không mang nghĩa cụ thể nhưng biểu đạt cảm xúc, ngữ điệu hoặc hoàn cảnh câu nói.

STT	TRỢ TỪ		PINYIN	VỊ TRÍ	GIẢI THÍCH	VÍ DỤ
11	Trợ từ ngữ khí	吗	ma	Cuối câu trần thuật	Dùng để tạo câu hỏi “Có… không?”, “Phải không?”	你喜欢茶吗？ nǐ xǐhuan chá ma? Bạn thích trà không?
12		呢	ne	Cuối câu	Hỏi ngược / hỏi ngắn / nhấn mạnh vị trí, tình huống	你的书呢？ nǐ de shū ne? Sách của bạn đâu?
13		了	le	Sau động từ hoặc cuối câu	Dùng để chỉ sự thay đổi trạng thái hoặc hành động đã xảy ra	他走了。 tā zǒu le. Anh ấy đi rồi.
14	Trợ từ kết cấu	的	de	Được dùng để kết nối định ngữ và trung tâm ngữ.	Định ngữ: là thành phần bổ nghĩa cho danh từ, thường đứng trước danh từ, dùng để mô tả và hạn chế cho danh từ Trung tâm ngữ: Là thành phần đứng sau định ngữ, cũng là đối tượng được nhắc chính trong cụm danh từ.	我买的东西。 Wǒ mǎi de dōngxī. Đồ của tôi mua.

1.Trợ từ ngữ khí

1.1. 吗 (ma)

Dùng để biến câu trần thuật thành câu hỏi Yes/No
Không dùng với từ nghi vấn như “什么, 哪儿…”

TRỢ TỪ

CẤU TRÚC

VÍ DỤ

吗

S + V + O + 吗？

你喜欢茶吗？

nǐ xǐhuan chá ma?

Bạn thích trà không?

他是老师吗？

tā shì lǎoshī ma?

Anh ấy là giáo viên à?

1.2. 呢 (ne)

Hỏi ngược lại một câu vừa nói
Nhấn mạnh trạng thái hiện tại
Tạo cảm giác nhẹ nhàng, thân thiện

TRỢ TỪ

CẤU TRÚC

VÍ DỤ

呢

S + 呢？

我很好，你呢？

wǒ hěn hǎo, nǐ ne?

Tôi khỏe, còn bạn?

Câu + 呢？

你的书呢？

nǐ de shū ne?

Sách của bạn đâu?

1.3. 呢 (ne)

– Diễn tả sự việc đã xảy ra

– Diễn tả sự thay đổi trạng thái

TRỢ TỪ	CẤU TRÚC	LƯU Ý	VÍ DỤ
了	S + V + 了 + O	Hành động đã xảy ra	我吃了饭。 wǒ chī le fàn. Tôi đã ăn cơm rồi.
			他走了。 tā zǒu le. Anh ấy đi rồi.
	S + Adj + 了	Trạng thái đã thay đổi	天气热了。 tiānqì rè le. Thời tiết đã nóng lên rồi.
			他高了。 tā gāo le. Anh ấy cao lên rồi.

2.Trợ từ kết cấu 的 (de) dùng để liên kết từ ngữ bổ nghĩa cho danh từ phía sau.

– Dùng để chỉ sở hữu, mô tả tính chất, đặc điểm hoặc mối quan hệ.
-Từ đứng trước “的” là phần bổ nghĩa, từ đứng sau “的” là danh từ chính.

(Tính từ / Đại từ / Danh từ / Cụm từ) + 的 + Danh từ

TRỢ TỪ	CẤU TRÚC	VÍ DỤ
的	Đại từ + 的 + N	我的老师 wǒ de lǎoshī Giáo viên của tôi
	Danh từ + 的 + N	妈妈的朋友 māma de péngyǒu Bạn của mẹ
	Tính từ + 的 + N	漂亮的衣服 piàoliang de yīfu Quần áo đẹp
	Cụm từ + 的 + N	学汉语的学生 xué Hànyǔ de xuéshēng Học sinh học tiếng Trung
	Số từ + lượng từ + danh từ	❗ Trong trường hợp này không cần dùng 的, nói: 三个苹果

– LƯU Ý

STT	CẤU TRÚC	GIẢI THÍCH	VÍ DỤ
1	Không dùng “的” giữa số từ và danh từ:	❌ Sai lầm thường gặp: Số từ + Lượng từ + 的 + Danh từ ❌ 三个的苹果 → SAI → “的” không cần thiết vì cụm số lượng không phải là tính từ bổ nghĩa cho danh từ, chỉ định số lượng đơn thuần.	❌ 三个的苹果	✅ 三个苹果
2	Trong giao tiếp thân mật, người bản ngữ có thể lược bỏ “的”		我妈妈 = 我的妈妈 Nhưng trong HSK1, nên viết/thi đúng đầy đủ với “的“.
3	Không lạm dụng “的” giữa các từ không cần thiết:	Nếu tính từ đơn (ngắn, phổ biến, không có bổ nghĩa) được dùng trực tiếp để mô tả danh từ, thì không cần “的“. Miêu tả bằng tính từ đơn lẻ (高, 好, 小, 大) KHÔNG CẦN DÙNG “的”	❌ 他是高的学生 (thừa “的”) “的” ở đây tách rời không cần thiết, vì 高 chỉ là một tính từ đơn mô tả đơn giản (cao)